Czym się różni CMYK od RGB?

Zrozumienie różnicy pomiędzy CMYK-iem a RGB to fundament fundamentów kariery w projektowaniu graficznym. CMYK i RGB to nazwy dwóch przestrzeni barwnych pochodzące od tworzących je składowych:

CMYK - Cyan, Magenta, Yellow, Black
RGB - Red, Green Blue

W dużym skrócie: w przestrzeni RGB pracują monitory, skanery, aparaty fotograficzne, a urządzenia drukujące w CMYK.

Przypomnij sobie czasy podstawówki i lekcję plastyki, temat: barwy podstawowe. Na tej lekcji dowiedziałeś się, że praktycznie każdy kolor można uzyskać mieszając ze sobą w odpowiednich proporcjach właśnie jedną z trzech podstawowych barw. O barwach podstawowych czytaj tutaj: barwy podstawowe.

Kluczem do zrozumienia powyższego jest słowo "mieszając". Co najmniej nierozsądnym byłoby produkowanie monitorów czy drukarek, w których uzyskanie dowolnego odcienia dowolnego koloru wymagałoby oddzielnej farby czy oddzielnego piksela. Dlatego wykorzystujemy zjawisko mieszania barw, by - przy monitorach, skanerach, aparatach - uzyskać kolory dzięki mieszaniu RGB, a przy urządzeniach drukujących - dzięki mieszaniu CMYK.

No dobrze, dlaczego więc nie stosować jednej przestrzeni zarówno do wyświetlaczy, jak i do drukarek? Zerknij na ilustrację mieszania RGB - gdzie na niej znajduje się kolor czarny? Tam, gdzie "nie ma żadnej barwy" - czyli czarny tekst drukowałby się zupełnie bez farby :). Dlatego mądrzy ludzie wymyślili, by barwami podstawowymi w druku były barwy powstałe ze zmieszania RGB - czyli właśnie Cyan, Magenta i Yellow - zobacz lewe koło na tej stronie.

Kolor czarny w modelu CMY teoretycznie uzyskuje się ze zmieszania CMY w pełnym natężeniu (teoretycznie, w praktyce wychodzi kolor buro-brudny), w praktyce jednak, by uniknąć błędów pasowania (pisałem o tym wcześniej) oraz by ograniczyć koszty, do CMY dodano czwarty kolor - czarną farbę. Jeśli więc drukujemy książkę, wystarczy naświetlić tylko płyty z czarnym kolorem.

Do tej pory wszystko wydaje się oczywiste, jest jednak jeden problem: przestrzenie RGB i CMYK nie są identyczne. W dużym uproszczeniu: nie wszystko, co wyświetli monitor RGB, drukarka CMYK będzie w stanie wydrukować. Różnicę pomiędzy przestrzeniami CMYK i RGB przedstawia ta ilustracja. Wynika z niej, że zdjęcie soczyście czerwonych pomidorów widziane na monitorze (RGB) nie będzie już tak soczyste w druku CMYK. Podobnie będzie z soczystymi liśćmi czy niebem.

Stąd właśnie bierze się sporo rozczarowań klientów, którzy odbierając wydrukowany nakład, oczekują żarówiastych kolorów, które widzieli na monitorze, a których w druku po prostu nie da się osiągnąć! Otwórz ten obraz w Photoshopie i zmień tryb kolorów na CMYK - uzyskasz symulację tego, co wyjdzie z drukarni (jest to oczywiście symulacja, gdyż monitor w dalszym ciągu pracuje w RGB, tylko Photoshop jest taki sprytny, że umie przeliczyć RGB na CMYK i efekt wyświetlić na monitorze RGB). Wbrew pozorom komwersję RGB na CMYK nie są takie proste, dowodem niech będzie fakt, że największy konkurent Photoshopa, bezpłatny GIMP, CMYK-a nie ma (przynajmniej nie miał gdy ja się nim bawiłem - jeśli to nieaktualne, proszę o korektę).

Do ostatniego akapitu należy dodać ważną informację: dokumenty CMYK trzeba otwierać w programie umiejącym tę przestrzeń obsłużyć. Otwórz zdjęcie CMYK w podglądzie Windows a się zdziwisz :)

Podsumowując:
- monitor wyświetlający obraz RGB nie jest punktem odniesienia dla drukarza
- monitor wyświetlający obraz CMYK może dać nam mniej lub bardziej zbliżoną symulację tego, co wyjdzie z drukarni (zależy od monitora, kalibracji itp. - dobry monitor jest w stanie bardzo wiernie oddać barwy)
- punktem odniesienia dla drukarza jest proof kolorystyczny, czyli wydrukowana na specjalnym sprzęcie odbitka próbna, z symulacją wybranego podłoża